La 15an de aŭgusto, antaŭ 79 jaroj, Japanio proklamis senkondiĉan kapitulacion. Tra 14 jaroj da sanga batalado kaj je prezo de grandega nacia oferado, la ĉina popolo akiris grandan venkon en la Kontraŭjapana Rezistmilito.

Sed, hodiaŭ matene, la japana ĉefministro Fumio Kishida, nome de prezidanto de la Liberala Demokratia Partio, donacis oferaĵon al la templo Yasukuni, kie duaklasaj militkrimuloj de la dua mondmilito estas konsekrataj, kaj ankaŭ japana ministro pri defendo kaj multaj aliaj politikistoj ĉeestis la oferadon. Tamen, samtempe kun tio, Hideo Shimizu, membro de trupo 731, nun 94-jaraĝa, alvenis Harbinon de Ĉinio por konfesi siajn pekojn kaj peti pardonon.

Tio, ke la japana ekssoldato faris sinceran konfeson pri siaj pekoj, trapante kontrastas kun la “spiritoferado” de tiuj japanaj politikistoj. La lasta agado neeviteble maltrankviligas la eksteron pri tio ke Japanio revivigus militarismon, kiu estas danĝera kaj pri kiu oni devas esti alte singardema.

En tiu ĉi vizito al Ĉinio Hideo Shimizu petis pardonon antaŭ la “monumento de pardono kaj senmilita paco” kaj vizitis la ekspoziciejon de krimaj atestaĵoj pri “trupo 731” de la japana armeo invadinta Ĉinion. Dum pli ol 70 jaroj Hideo Shimizu suferas de granda doloro pro la koŝmaro. Lia vizito signifas tion: persone malkovri la sekretajn krimojn de “trupo 731”. Tio ne nur elmontris lian konscion kaj grandan kuraĝon, sed ankaŭ avertis iujn japanojn, ke la vero nekaŝeblas, kaj la krimo nenegeblas.

Nun la mondo ne estas kvieta, kaj la aziaj landoj sopiras pri paco kaj stabileco. Irigi la historian aŭton retren, pri tio la popoloj ĉi tie ne donos permeson. Iuj japanaj politikistoj devus esti klaraj, ke nur per profunda memekzameno pri la agresa historio de militarismo kaj per persisto pri “paca konstitucio” ili povas purigi sin de historiaj makuloj; iu ajn beligo aŭ kovrado de agresa krimo estas sensignifa antaŭ faktoj kaj certe firme bojkotata de justaj fortoj.

“Se ankoraŭ ne lasi ke la infanoj eksciu kio estas la vera historio, kio estas teruro aŭ tragedio, estigita de milito, Japanio do ne havos estontecon,” diris Fumio Kishida. Tia introspekto kaj pento devus esti konsento de la japana politika komunumo.