• Konigo pri Esperanto-redakcio de ĈRI• Konigo pri Ĉina Radio Internacia
China Radio International
Ĉinaj Novaĵoj
Internaciaj Novaĵoj
  Politikaj Novaĵoj
  Ekonomiaj Novaĵoj
  Kulturaj Novaĵoj
  Scienc-teknikaj Novaĵoj
  Aliaj Novaĵoj
Vojaĝo en Ĉinio
Ĉina Kulturo
Ekonomia Panoramo
Socia Vivo
Literaturo
Tra la Mondo
(GMT+08:00) 2006-02-24 16:50:56    
(foto)Urbo Loulan, kie kovras miljarajn sekretojn

cri

La regno Loulan, startpunkto de la Suda Branĉo de la Silka Vojo, situas okcidente de la lago Lopnur meze de Xinjiang. Hodiaŭ ni ne plu povas, kiel prauloj, boati lŭ la rivero Pavo al Lopnur por viziti Loulan. La lopnur-anoj, kiuj servis siatempe kiel ĉiĉeronoj kaj interpretistoj al vojaĝantoj, mistere malaperis antaŭ tre tre longe, kvazaŭ ili forlasus sian hejmlokon dum unu nokto, "forportante" Lopnur, ĉe kiu ili vivis de malproksima generacio. Kial ili foriris? Kaj kien ili iris? En la komenco de la 80-aj jaroj de la pasinta jarcento, ĉina sciencisto Peng Jiamu vizitis Lopnur kun la intenco solvi tiun enigmon, sed li perdiĝis; en la sama tago post 16 jaroj, iu esploristo, kiu sola konkeris la senvivejon en Ali de Tibeto, same ne povis eliri el Loulan.

Okcidente de la lago Lopnur etendiĝas la dezerto Taklimakan kun areo de 337 mil kvadrataj kilometroj. En la ujgura lingvo, Taklimakan signifas maron de morto.

Tie vidiĝas neniu birdo, nek besto. Tage furiozas sabla ventego kaj nokte flagras vaglumo. En la 7-a jarcento, bonzo Xuanzang de Tang-dinastio (618 – 907) okcidenten vojaĝanta por peti sutron malfacile transiris la dezerton. Kvankam li nenion timis, tamen li estis ege turmentata de manko de akvo. Elĉerpita, li preĝis al Avalokitesvaro, kuŝante sur sablo… Poste malvasta oazo savis lin. En la 18-a jarcento, erudiciulo de Qing-dinastio (1644 – 1911), loĝinte du jarojn en la Okcidenta Regiono, skribis, ke en la montaro Tianshan troviĝis vento-kavo granda kiel puto, el kiu ofte blovis ventego. Ne povante ĝin eviti, veturigantoj kunligis per dika ŝnuro siajn ĉarojn, kiuj tangadis en la ventego kiel ŝipoj sur la ondanta riverego. Se unu ĉaro sola renkontis tian ventegon, ĝi leviĝis kvazaŭ malgranda folio fluganta en la ventego.

Oriente de la lago Lopnur estas regiono de vento. La tieaj interkruciĝantaj stratoj, dislokitaj domoj, imponaj kasteloj, groteskaj fenestroj kaj pordoj, ĉiuj estis faritaj de ventego, kiu kvazaŭ brutala monstro hurlante trapasis stratojn kaj penetris en domojn. Dum ventego multaj lacaj vojaĝantoj perdiĝis en la dezerto.

Historie Lopnur portis ankaŭ la nomon Sala Lago. Ĝi estis la plej granda salakva lago de Ĉinio. Ĝin ĉirkaŭis malmola sala tero. Ĝin fosinte, oni ricevis salobrikon grandan kiel kapkuseno, opiniante, ke ĝi estas kvietiga kaj utila al okuloj. Ili ankaŭ tributis salajn kapkusenojn al la kortego.

Ĉar Lopnur kuŝas en la plej malalta loko de la baseno Tarimu, en ĝin fluis ĉiuj riveroj de suda Xinjiang. Historia libro diras, ke en la lagon Lopnur fluis 60 riveroj kaj ankaŭ multaj subteraj. Ili plejparte fontis el glaciaj kavoj de la montaro Tianshan, nordokcidente de la dezerto. Tie estis trapasejo inter norda kaj suda Xinjiang. Dika tavolo da neĝo kovris la vojon. Mispaŝinte, homoj kaj brutoj ofte malaperis en la neĝo. Glacio blokis la vojon. Por firme stari sur ĝi, la pasantoj devis kolekti ostojn de brutoj kaj sterni ilin sur la vojo. Sur glacia krutaĵo ili devis ĉizi ŝtuparon por antaŭeniri. Troviĝis glaciaj fendoj ege profundaj, el ili aŭdiĝis bruego de akvo. La eliĝinta akvo el ili fluis 2 500 kilometrojn sudorienten. Ĉiuj ĝiaj branĉoj venis en la lagon Lopnur. Tial Loulan fariĝis akvolando en la dezerto.