Ivo Lapenna:

PRINCIPARO DE FROSTAVALLEN

ANTAŬPAROLO

La Fundamenta Principaro de Informado pri la Internacia Lingvo, konata poste kiel

Principaro de Frostavallen, estis akceptita de la reprezentantoj de la Landaj Informaj

Fakoj de UEA en Frostavallen, Svedio, la 30-an de julio 1956. Por memorigi la 30-

jaran datrevenon de tiu grava dokumento kaj por helpi al Informado pri Esperanto

antaŭ kaj dum la Jubilea Jaro, ICNEM decidis reeldoni ĝin kun kelkaj klarigoj.

La kunveno de la Informaj Fakoj (IF) okazis en la kadro de unu el la tiamaj altnivelaj

kaj tre popularaj Svedaj Someraj Semajnoj (SSS) en moderna konferencejo situanta

en arbara regiono apud lageto. La demando pri informado estis pritraktita surbaze de

tezoj, jam antaŭe verkitaj kaj distribuitaj de la subskribinto, tiutempe ĝenerala

sekretario de UEA ŝarghita ankaŭ pri informado. La diskuton partoprenis 80

personoj el 15 landoj. La tezoj, iom kompletigitaj rezulte de la diskutoj, estis

unuanime akceptitaj kiel bazaj kaj gvidaj principoj por la tuta informa laboro de la

Esperanto-Movado, unuavice de la informa aparato de UEA.

Agante laŭ la Principaro de Frostavallen, la IF kaj la tuta informa aparato de UEA

plibonigadis de jaro al jaro la kvaliton kaj kvanton de la informado pri la Internacia

Lingvo. Statistikoj pri la rezultoj estis regule publikigataj en la revuo ESPERANTO kaj

en la Estraraj Raportoj, ĉiam kun kritikaj rimarkoj cele al pliaj bonigoj. Tio, aldone al

kunvenoj dediĉitaj al informado dum la Universalaj Kongresoj, estis instrua kaj

instiga por ĉiuj, kiuj aktivis en tiu branĉo de la tiutempaj multflankaj agadoj de

UEA. Por doni almenaŭ palan bildon pri la amplekso de la laboro sur tiu kampo, estu

menciite, ke en 1963 - la lasta jaro, en kiu la subskribinto respondecis pri informado -

la IF de UEA havis 148 kunlaborantojn en 39 landoj, kaj en tiu jaro, laŭ la respondoj

al demandaro ricevitaj el 30 landoj, aperis 3908 nacilingvaj artikoloj kaj 10688

informoj pri Esperanto; okazis 826 publikaj prelegoj kun 53000 ĉeestantoj, kaj 774

radiaj aŭ televidaj elsendoj; estis aranĝitaj 184 ekspozicioj, kiujn vizitis 39000

personoj; preskaŭ 370.000 afiŝoj, flugfolioj, broŝuroj k.s. informaj materialoj estis

distribuitaj (ESPERANTO, n-ro 7-8/1964). Laŭ la samaj principoj UEA agis ĝis la

mezo de 1974.

Bedaŭrinde, nuntempe la informa aparato de UEA, same kiel la iama Centro de

Esploro kaj Dokumentado (CED), el kiu ĝi ĉerpis faktojn kaj argumentojn, ne plu

ekzistas. Tial multaj punktoj de la Principaro de Frostavallen ne plu estas realigeblaj.

Tamen, la landaj, lokaj kaj fakaj Esperanto-organizaĵoj, kiel ankaŭ unuopuloj

aktivantaj sur la kampo de informado, povus kaj devus atenti almenaŭ al la principoj

entenataj en la punktoj 11-20, tute speciale al sekcio VI rilatanta al kvalito.

La subskribinto prilaboris la Principaron en 16 artikoloj aperintaj en la revuo

ESPERANTO inter 1970 kaj 1973. En 1974 la IF de UEA publikigis ilin en broŝuro

sub titolo "Por pli Efika Informado", kiu verŝajne ankoraŭ estas mendebla de UEA.

Nun, sur la sojlo de la Jubilea Esperanto-Jaro, oni daŭre memoru, ke pli bone estas

tute ne informadi pri Esperanto, ol faradi tion fuŝe.