La unua faktoro—la maturiĝo de Esperanto kiel lingvo

1) La nombro de vortoj

La Unua Libro: 950 vortoj

La nova PIV: ĉ. 16 780 (kap) vortoj

2) La difinoj de vortoj

3) Frazeologio

*Plej okulfrape esperantismoj, sed ne nur...

krokodili/edzperanto/kabei/verda/orginala

"Nur rekte, kuraĝe, kaj ne flankiĝante"

La dua faktoro—la maturiĝo de Esperanto-literaturo

1) Ĝis la unua mondmilito

L.L.Zamenhof (1859-1917)

Antoni Grabowski (1857-1921)

Kabe (1872-1959/Kazimierz Bein)

2) Post la unua mondmilito

Kálmán Kalocsay (1891-1976)

Julio Baghy (1891-1967)

3) Post la dua mondmilito

Auld (1924-2006) kaj multaj aliaj

Kp. "Meze de la 80aj jaroj, komence de la dua jarcento, ni devos ekmontri al la mondo ke ni kapablas ankaŭ diri ion

—ion kulture orginalan kaj internacie valoran"

(Manifesto de Raŭmo, 1980)

La tri faktoro—la maturiĝo de la mempercepto de la esperantistaro

1) La mempercepto kiel "movado"

Kalocsay: "poeto sen popolo"

2) La mempercepto kiel "komunumo"

Auld: "poeto de la esperanta popolo"

3) Foja utileco de la ideo de "popolo"

Kiel la Esperanta PEN-Centro sukcesis aliĝi al PEN Internacia

La kvara faktoro—la ŝanĝiĝo de la ekstera socio

1) La epoko de naciaj ŝtatoj

Nacia literaturo—ekskluziva por denaskuloj

2) La epoko post-naci-ŝtata: tedenco al transnaciiĝo

Nedenaskaj verkistoj ne plu ekskluzivataj

3) Signifo por Esperanto-literaturo